Erken Çocuklukta Cinsel Gelişim
Çocukların cinselliğe olan ilgisi ve merakı genelde 3 yaş civarında
başlar. Bu yaşlarda daha çok kendi cinsiyetlerinin farkına varmak,
çıplak dolaşma isteği, cinsel bölgelerine dokunma, ayna karşısında
kendisine bakmak gibi davranışlar gözlenirken, 4 yaşta “popo, pipi ya da
meme” diyip gülüşmeler ve kıkırdaşmalarla devam eden bu süreç, 5 yaşla
birlikte ebevenynlere gelen şu sorularla devam eder. “Bebek nasıl
oluşur? Bebek nasıl doğar? Kız ile erkek neden farklıdır?”
Çocukların bazıları bu sorularına aile içinde cevap bulacaklarına
inandıklarından, bunları anne ve/veya babalarına sormaktan çekinmezler,
bazıları ise ailelerin tepkilerinden çekindiklerinden ya arkadaşlarına
danışmayı ya da bu konuda suskun kalmayı tercih ederler. Oysa önemli
olan çocukların ihtiyaç duydukları anda, bu sorularına doğru cevapları
alabilmeleridir. Bir yanda çocuklar cinsiyet ile ilgili sorularına cevap
ararken, öte yanda aileler çocuklarına cinsel yaşam hakkında neler
anlatmaları lazım geldiğini, cinsel eğitimin ne zaman ve nasıl yapılması
gerektiğini düşünürler.
Maalesef hala birçok anne-baba çocuklarıyla cinselliği konuşmak
konusunda zorlanmaktadır. Aslında cinsiyet konusu hiç de çekinilecek bir
konu değildir, bu konuda konuşmak veya soru sormak ne ayıp, ne günah, ne
de tabudur! Çocuk, her konuda olduğu gibi cinsiyet konusunda da annesi
ve babasına soru sorabilmeli, sorularına da cevap alabilmelidir. Bu
cevapların yardımıyla çocuk, bedeni, sağlığı ve cinsel gelişimi hakkında
bilgi sahibi olabilecektir.
Bu konuda çocuğunuzdan sorular gelmeye başladığında sorduğu kadarını
anlatmakla işe başlayabilirsiniz. Gelen bir sorunun ilgili yaş grubuna
nasıl cevaplanacağını bilmiyorsanız ‘Şuan bunu nasıl açıklayacağımı
bilmiyorum, araştırıp seni bilgilendireceğim’ diyebilirsiniz. Unutmamak
gerekir ki geçiştirilen ya da yanıtlanamayan soruların cevabını öğrenmek
için çocuklar alternatif kaynaklardan öğrenme isteği
geliştirebilirler.
Eğer hiç soru gelmiyorsa çocuğunuzun davranışlarını gözleyebilir, bu
konuya dair merakını gösteren bir davranışı olduğunda, (cinsel
bölgelerine dokunma isteği, çıplakken kendisine bakma vs.) bu durumun
sizlerle konuşulabilir olduğunu gösterebilmek için; “Artık büyüyorsun ve
vücudunda bazı değişiklikler oluyor, bunun farkına vardığını görüyorum,
bu konuda bana sormak istediğin bir şey var mı?“ diyebilirsiniz.
Çocuklarınızın kendi kişisel alanını koruması da cinsel gelişim
açısından oldukça önemli bir konudur. Vücudundaki özel bölgelerini
tanıyor ve doğru isimlendiriyor olması gerekir. Vücudumuzun çok özel ve
yalnızca birincil bakım veren kişi tarafından görülebilecek bir yer
olduğu çocuğa öğretilmelidir. ‘Şimdi ben senin tuvaletini temizlemene
yardımcı oluyorum. İlerde bunu kendin yapmaya başladığında özel
bölgelerini ben de görmeyeceğim’ gibi bir açıklama yapabilirsiniz.
Bunun yanısıra sizin odanıza ya da banyoya girip çıkarken geldiğini
belli etmesi (kapı çalmak, seslenmek vb.) ve bu alanların özel olduğunu
bilmesi önemlidir. Erken çocuklukta cinsellik, tıpkı diğer konu
başlıkları gibi hem uzun zamana yayılan hem de merak unsurunu cezbeden
konulardandır. Bu süreçte kendinize ve çocuğunuza zaman tanımalı, korku
ya da ayıp baskısı yaratmadan yaşına uygun açıklamalarda bulunabilir,
eğer ihtiyaç duyuyorsanız da bizlerden destek alabilirsiniz.
Önereceğimiz bazı kitaplar;
- Burcu ile Berk Cinsellik: Cinselliği Keşfediyoruz Defne Ongun Müminoğlu
- Beni de Bedenimi de Seviyorum - Ebeveyn Çocuk Kitap Seti Rayka Kumru
- Kırmızı Çizgi Samar Mahfouz Barraj
- Çocuklarımızla Cinsellik Hakkında Nasıl Konuşalım Bengi Semerci
Rukiye Eroğlu